Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου

Σήμερα, Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2024 τιμάται η μνήμη της Αγίας Φωτεινής, της Αγίας Ανατολής της Μάρτυρος, του Οσίου Πορφυρίου, του Αγίου Σεβαστιανού δουκός και του Αγίου Φωτεινού του Μάρτυρος.

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:

• • Ανατολή
  • Πορφύριος, Πορφυρός, Πορφύρης, Πορφυρή, Πορφυρία, Πορφύρα, Πορφυρώ, Πορφυρούλα *
  • Σεβαστιανός, Σεβαστίνος, Σεβαστός, Σέβος, Σέβης *
  • Φωτεινή, Φώτω, Φώφη, Φωτούλα, Φαίη, Φωφώ *
  • Φώτιος, Φώτης, Φωτεινός, Φώτις, Φωτεινή, Φανή, Φένια, Φώτω, Φώφη, Φωτούλα, Φαίη, Φωφώ *

* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.

Αγία Φωτεινή η Μεγαλομάρτυς η Σαμαρείτιδα

Σύμφωνα με τον συναξαριστή, η αγία Φωτεινή η Σαμαρείτιδα είναι Μεγαλομάρτυρας και Ισαπόστολος της Χριστιανικής Εκκλησίας. Πρόκειται για την ταπεινή «γυνή εκ Σαμάρειας» με την οποία συνομίλησε ο Ιησούς Χριστός κοντά στο Πηγάδι του Ιακώβ ή «πηγή του Ιακώβ», όπως αναφέρεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον (4, 5-42). Το πραγματικό όνομά της, όπως και λοιπές ιστορικές μαρτυρίες αγνοούνται.

Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη της κάθε χρόνο στις 26 Φεβρουαρίου και μνημονεύει το γεγονός αυτό την «Κυριακή της Σαμαρείτιδος», την τέταρτη Κυριακή μετά το Πάσχα.

Σύμφωνα με την Ευαγγελική περικοπή, ο Ιησούς ταξίδευε από την Ιουδαία στη Γαλιλαία. Φτάνοντας έξω από μια πόλη της Σαμάρειας, που λεγόταν Συχάρ ή Συχέμ, κάθισε κοντά στο πηγάδι του Ιακώβ να ξεκουραστεί. Τότε πήγε μια Σαμαρείτιδα να βγάλει νερό από το πηγάδι και ο Ιησούς της ζήτησε να του δώσει να πιει. Εκείνη παραξενεύτηκε επειδή οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες απέφευγαν κάθε επικοινωνία λόγω παλιάς έχθρας. Κατά τη συνομιλία τους, ο Ιησούς τής αποκάλυψε πως Εκείνος δίνει το «ζωντανό νερό», που όποιος το πιει ποτέ δεν θα διψάσει αλλά μέσα του θα αναβλύζει νερό ζωής αιώνιας, καθώς και πτυχές της προσωπικής της ζωής. Αφού της έκανε γνωστή τη διδασκαλία Tου, η Σαμαρείτις πίστεψε σ’ Aυτόν. Βαπτίστηκε με το όνομα Φωτεινή κι έγινε κήρυκας του Ευαγγελίου.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, που απηχεί στα Μηναία, η αγία Φωτεινή μαρτύρησε επί Νέρωνος, μαζί με τις πέντε αδελφές της και τους δύο γιους της, τον Ιωσή και τον Βίκτορα, στη Ρώμη. Επίσης, περιέχεται μακροσκελής ιστορία περί της δράσεως της αγίας Φωτεινής, η οποία όμως μάλλον δεν απηχεί σε πραγματική ιστορία. Έτσι η αγία Φωτεινή φέρεται να κήρυξε το ευαγγέλιο, μετά του υιού της Ιωσή, στην Καρθαγένη της Αφρικής (τη γνωστή Καρχηδόνα), όπως και ο Δούκας και αδελφός του Βίκτωρας. Όλοι μαζί συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στη Ρώμη, όπου υπέστησαν βασανιστήρια.

Στη Σμύρνη σώζεται η παράδοση ότι η αγία Φωτεινή δίδαξε και μαρτύρησε εκεί. Για τον λόγο αυτόν ο ναός της Αγίας Φωτεινής της Σμύρνης ήταν αφιερωμένος σε εκείνη. Χαρακτηριστικό του ναού ήταν το 33 μέτρων κωδωνοστάσιο με το μεγάλο κρουστικό ρολόι. Ο ναός κάηκε στη μεγάλη πυρκαγιά που αποτέφρωσε την ελληνική συνοικία τον Σεπτέμβριο του 1922.

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, οι πρόσφυγες οικιστές της Νέας Σμύρνης έκτισαν τον ναό της Αγίας Φωτεινής, σε ανάμνηση του ομώνυμου ναού της Σμύρνης. Εντός του σημερινού ναού βρίσκονται, το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο επισκοπικός θρόνος και ο άμβωνας από τον ερειπωμένο ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου του Απάνω Μαχαλά της Σμύρνης (ο οποίος δεν κάηκε κατά την πυρπόληση της Σμύρνης διότι βρισκόταν σε λόφο). Αυτά μεταφέρθηκαν με συντονισμένες ενέργειες της Πολιτείας, Ιερέων και κατοίκων και είναι πανομοιότυπα με αυτά που στεγάζονταν στον κατεστραμμένο ναό της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης.

Το 1974, όταν δημιουργήθηκε ξεχωριστή Ιερά Μητρόπολη Νέας Σμύρνης, ο ναός της Αγίας Φωτεινής καθιερώθηκε ως ο Μητροπολιτικός Ναός. Το 1996 ανεγέρθηκε με συνεισφορά του κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση, το κωδωνοστάσιο των 33 μέτρων, πιστό αντίγραφο του ιστορικού κωδωνοστασίου του ναού Αγίας Φωτεινής της Σμύρνης που καταστράφηκε το 1922.

Απολυτίκιον

Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης

Τὴν πηγὴν δεξαμενὴ τῆς σοφίας καὶ χάριτος, ἐκ χειλέων Κυρίου Φωτεινὴ Ἰσαπόστολε, νομίμως ἠγωνίσω πανοικεῖ, καὶ νέμεις φωτισμὸν παρὰ Θεοῦ, τοὶς προστρέχουσι τὴ σκέπη σου τὴ σεπτή, καὶ εὐλαβῶς βοώσί σοι. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγούντι διὰ σοῦ, χάριν ἠμὶν καὶ ἔλεος.