Τα χημικά των πλαστικών ίσως μας προκαλούν αϋπνία – Τι έδειξε νέα έρευνα για τον κιρκάδιο ρυθμό

Η επίδραση των πλαστικών στο «ρολόι» του οργανισμού

Η καθημερινή μας επαφή με πλαστικά είναι γνωστό ότι προκαλεί ανησυχίες για την υγεία. Όμως, μία νέα επιστημονική μελέτη έρχεται να προσθέσει μια ακόμη διάσταση στις πιθανές επιπτώσεις. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η έκθεση σε χημικά που προέρχονται από πλαστικά προϊόντα μπορεί να επηρεάζει τον κιρκάδιο ρυθμό μας, δηλαδή τον φυσικό βιολογικό ρυθμό του σώματος.

Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental International, εξέτασε την επίδραση χημικών ουσιών από ιατρικούς σωλήνες σίτισης (PVC) και σωλήνες από σάκους νερού για αθλητές (πολυουρεθάνη). Πρόκειται για υλικά που χρησιμοποιούνται ευρέως σε προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως συσκευασίες τροφίμων, παιχνίδια, έπιπλα κ.ά.

Απορρύθμιση του ύπνου – Τα πρώτα ευρήματα

Οι in vitro μελέτες έδειξαν ότι τα συγκεκριμένα χημικά μπορούν να επηρεάσουν τους υποδοχείς αδενοσίνης στα κύτταρα, οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού. Η επίδραση αυτή παρατηρήθηκε ότι προκαλεί καθυστέρηση στο «εσωτερικό ρολόι» του οργανισμού κατά περίπου 17 λεπτά.

Ο Martin Wagner, ερευνητής του Νορβηγικού Ιδρύματος Επιστήμης και Τεχνολογίας και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, επισημαίνει πως απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να καθοριστεί το πλήρες εύρος των επιπτώσεων στον ανθρώπινο οργανισμό.

Πλαστικά, τοξικότητα και ανάγκη επανασχεδιασμού

Η μελέτη τονίζει ότι τα ευρήματα αυτά έρχονται να προστεθούν σε ένα ήδη αυξανόμενο σύνολο αποδείξεων σχετικά με την τοξικότητα των πλαστικών. Ο Wagner και η ομάδα του σημειώνουν την ανάγκη για ριζικό επανασχεδιασμό στον τρόπο παραγωγής και χρήσης των πλαστικών υλικών, με στόχο την ασφάλεια της δημόσιας υγείας.

Ο κιρκάδιος ρυθμός, εκτός από την ρύθμιση του ύπνου και της εγρήγορσης, σχετίζεται άμεσα με την εύρυθμη λειτουργία του μεταβολισμού, του νευρικού και του καρδιαγγειακού συστήματος. Διαταραχές του ρυθμού αυτού έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, άνοιας και καρδιοπαθειών.

Η σύγκριση με την καφεΐνη και τα ερωτήματα που παραμένουν

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγκριση που κάνουν οι ερευνητές ανάμεσα στις επιπτώσεις των χημικών των πλαστικών και της καφεΐνης. Όπως η καφεΐνη απενεργοποιεί τους υποδοχείς αδενοσίνης, παρατείνοντας την εγρήγορση, έτσι και τα χημικά αυτά φαίνεται πως επηρεάζουν παρόμοια τον κιρκάδιο ρυθμό.

Ωστόσο, όπως διευκρινίζει ο Wagner, οι επιπτώσεις μπορεί να φαίνονται μικρές σε απόλυτους αριθμούς – 15 ή 17 λεπτά καθυστέρησης – αλλά το εσωτερικό ρολόι του οργανισμού είναι τόσο ευαίσθητο, που ακόμη και τέτοιες αποκλίσεις θεωρούνται σημαντικές.

Η έρευνα αυτή ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω μελέτη της επίδρασης των πλαστικών στην υγεία μας, σε επίπεδο που ξεπερνά το γνωστό πλαίσιο των ενδοκρινικών διαταραχών, αγγίζοντας πλέον τον πυρήνα της κυτταρικής λειτουργίας.