Ψυχική υγεία παιδιών: Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα social media

Social media και ψυχική υγεία παιδιών

Η ψυχική υγεία των παιδιών έχει φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο, που επιδεινώνεται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, από την «ανεξέλεγκτη εξάπλωση» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μια πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης KidsRights, που δημοσιεύθηκε στις 11 Ιουνίου 2025, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας τις σοβαρές επιπτώσεις στις νεαρές ηλικίες.

Τα ανησυχητικά στοιχεία: Παγκόσμια ποσοστά και ο αντίκτυπος

Έρευνες της KidsRights, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Erasmus του Ρότερνταμ, δείχνουν ανησυχητικά στοιχεία. Τουλάχιστον το 14% των παιδιών και των εφήβων, ηλικίας 10-19 ετών παγκοσμίως, αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Το μέσο παγκόσμιο ποσοστό αυτοκτονιών φτάνει τους 6 στους 100.000 εφήβους ηλικίας 15-19 ετών. «Η φετινή έκθεση είναι ένα καμπανάκι συναγερμού που δεν μπορούμε πλέον να αγνοήσουμε», δήλωσε ο Μαρκ Ντουλαέρτ, ιδρυτής και πρόεδρος της KidsRights. Πρόσθεσε πως η κρίση ψυχικής υγείας «επιδεινώνεται από την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης που δίνουν προτεραιότητα στη δέσμευση έναντι της ασφάλειας των παιδιών».

Η «προβληματική χρήση» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η Ευρώπη

Το KidsRight Index, μια ετήσια έκθεση που αξιολογεί την προσήλωση 194 χωρών στα δικαιώματα των παιδιών, ταυτοποίησε μια «ανησυχητική συσχέτιση». Πρόκειται για την επιδείνωση της ψυχικής υγείας των παιδιών και αυτό που η οργάνωση ονομάζει «προβληματική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Αυτό αφορά μια αναγκαστική και εθιστική χρήση που έχει «αρνητική επίδραση» στην καθημερινότητα.

Η έλλειψη στοιχείων για την ψυχική υγεία των παιδιών είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα με την έκθεση. Αποκαλύπτει μια «επείγουσα ανάγκη» για συντονισμένη δράση. Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί η επιβλαβής επίδραση του ψηφιακού περιβάλλοντος σε παιδιά και εφήβους. «Παρακολουθούμε τον αγώνα των κυβερνήσεων προκειμένου να περιορίσουν μια ψηφιακή κρίση που αναδιαμορφώνει θεμελιωδώς την παιδική ηλικία», συνέχισε ο Ντουλαέρτ, καλώντας να προτεραιοποιηθεί η ευημερία των παιδιών έναντι των επιχειρηματικών κερδών.

Η έκθεση διαπιστώνει σημαντικές περιφερειακές διαφοροποιήσεις. Επισημαίνει ότι η Ευρώπη είναι η περιοχή όπου τα 13χρονα παιδιά είναι τα περισσότερο εκτεθειμένα στην προβληματική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε ποσοστό 13%. Επίσης, το επίπεδο ψηφιακής εξάρτησης των νέων ηλικίας 15 ετών είναι χωρίς προηγούμενο, με το 39% από αυτούς να είναι σε συνεχή επαφή με τους φίλους τους μέσω του διαδικτύου.

Δράσεις και προτάσεις: Από την Ελλάδα στο Netflix

Με την υποστήριξη της Γαλλίας και της Ισπανίας, η Ελλάδα πρότεινε την περασμένη εβδομάδα σε Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο την πλαισίωση της χρήσης των διαδικτυακών πλατφορμών για τα παιδιά. Αυτό έγινε απέναντι στις ανησυχίες σχετικά με τον εθιστικό χαρακτήρα τους.

Τον Φεβρουάριο, η μίνι-σειρά «Adolescence» του Netflix ανέδειξε τις τοξικές και μισογυνικές επιρροές στις οποίες είναι εκτεθειμένοι οι έφηβοι στο διαδίκτυο. Αυτό ώθησε τις κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας να θελήσουν να ενσωματώσουν την παρακολούθηση του προγράμματος στα σχολεία. Το «Adolescence» υπογράμμισε τις παγκόσμιες ανησυχίες σχετικά με την εκπροσώπηση και την προστασία των παιδιών στις ψηφιακές πλατφόρμες. Όμως, όπως κατέληξε ο Ντουλαέρτ, «χρειαζόμαστε δράση, όχι μόνο οργή».