Ριζική αλλαγή στους κανόνες οδήγησης σε όλη την Ευρώπη: Τι φέρει η νέα οδηγία για τα διπλώματα οδήγησης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται σε μία φάση ουσιαστικών μεταβολών στον τομέα της οδικής ασφάλειας, με την επικείμενη εφαρμογή της πολυαναμενόμενης μεταρρύθμισης σχετικά με τις άδειες οδήγησης. Η αναθεώρηση αυτή, η οποία εγκρίθηκε ήδη από την Επιτροπή Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναμένεται να αλλάξει ριζικά το υφιστάμενο πλαίσιο, εισάγοντας μία σειρά από σημαντικές τροποποιήσεις. Ο κύριος στόχος της Ε.Ε. είναι η ενοποίηση των κανόνων, ο εκσυγχρονισμός των διαδικασιών και, τελικά, η αισθητή βελτίωση της οδικής ασφάλειας σε όλα τα κράτη-μέλη, όπως προβλέπει η νέα οδηγία για τα διπλώματα οδήγησης.

Η συμφωνία, η οποία υπεγράφη προσωρινά τον Μάρτιο του 2025 μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, περιλαμβάνει τη θεσμοθέτηση της ψηφιακής άδειας οδήγησης ως βασικό έγγραφο, την εφαρμογή υποχρεωτικών ιατρικών εξετάσεων, τον επαναπροσδιορισμό της διάρκειας ισχύος των αδειών, καθώς και την ολική αλλαγή του πλαισίου για τις παραβάσεις που διαπράττονται από οδηγούς σε άλλη χώρα της Ευρώπης.

Η είσοδος στην ψηφιακή εποχή: Η ψηφιακή άδεια και η διάρκεια ισχύος

Ένας από τους κεντρικούς άξονες της μεταρρύθμισης είναι η καθιέρωση του ψηφιακού διπλώματος, ως το κύριο μέσο ταυτοποίησης.

Το ψηφιακό πορτοφόλι και η ταυτοποίηση

Σύμφωνα με το carandmotor.gr, η ψηφιοποίηση των εγγράφων αποτελεί μία αναγκαία προσαρμογή στις σύγχρονες τεχνολογικές απαιτήσεις.

• Το βασικό έγγραφο: Η ψηφιακή άδεια οδήγησης ορίζεται πλέον ως το κύριο έγγραφο που θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους οι οδηγοί για να αποδεικνύουν την οδηγική τους ικανότητα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Πρόσβαση από το κινητό: Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στην άδειά τους απευθείας από το κινητό τους τηλέφωνο, μέσω του ευρωπαϊκού ψηφιακού πορτοφολιού. Η Ε.Ε. διευκρινίζει ότι θα εξακολουθεί να παρέχεται η επιλογή έκδοσης φυσικού, έντυπου ή πλαστικού, διπλώματος για όσους το επιθυμούν, όμως το κύριο μέσο ταυτοποίησης θα είναι το ψηφιακό δίπλωμα.

Η αλλαγή στη διάρκεια ισχύος των διπλωμάτων λόγω της νέας οδηγίας για τα διπλώματα οδήγησης

Η νέα νομοθεσία επαναπροσδιορίζει τη χρονική ισχύ των αδειών, ανάλογα με τον τύπο του οχήματος.

• Ισχύς για ΙΧ και μοτοσικλέτες: Οι άδειες οδήγησης αυτοκινήτων (ΙΧ) και μοτοσικλετών θα έχουν μέγιστη διάρκεια έως 15 έτη. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση που το δίπλωμα χρησιμοποιείται και ως ταυτότητα, όπως συμβαίνει σε ορισμένα κράτη, οπότε η ισχύς του περιορίζεται στα 10 έτη.
• Επαγγελματικά οχήματα: Για τα οχήματα βαρέως τύπου, όπως τα φορτηγά και τα λεωφορεία, η άδεια θα έχει μικρότερη διάρκεια, με τις διαδικασίες ανανέωσης και τους ελέγχους να καθίστανται πιο τακτικές.

Αυστηρότεροι έλεγχοι και διεθνής εφαρμογή των ποινών

Η μεταρρύθμιση εισάγει νέους κανόνες για τους νέους οδηγούς και καθιστά τις κυρώσεις διασυνοριακές.

Υποχρεωτικές ιατρικές εξετάσεις και η δοκιμαστική περίοδος

Πριν από την έκδοση ή την ανανέωση της άδειας, οι οδηγοί θα υποβάλλονται σε υποχρεωτικό έλεγχο.

• Ιατρική αξιολόγηση: Οι υποψήφιοι οδηγοί, καθώς και αυτοί που ανανεώνουν την άδειά τους, θα υποχρεούνται να υποβάλλονται σε ιατρικό έλεγχο. Αυτός θα περιλαμβάνει απαραίτητα εξέταση όρασης και καρδιολογική αξιολόγηση, με στόχο τη διασφάλιση της σωματικής ικανότητας οδήγησης.
• Εναλλακτικές διαδικασίες: Σημειώνεται ότι κάθε κράτος-μέλος μπορεί να εφαρμόσει εναλλακτικές διαδικασίες, όπως αυτοαξιολόγηση ή απλουστευμένες μορφές ελέγχου για συγκεκριμένες κατηγορίες οχημάτων, ωστόσο ο στόχος της ενισχυμένης ασφάλειας παραμένει.
• Δοκιμαστική περίοδος: Για τους νέους οδηγούς, η νέα οδηγία για τα διπλώματα οδήγησης εισάγει μία διετή δοκιμαστική περίοδο. Κατά τη διάρκειά της, οι οδηγοί που απέκτησαν πρόσφατα το δίπλωμα θα υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες σε σχέση με την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, τη χρήση ζώνης ασφαλείας και τη γενικότερη οδική συμπεριφορά.

Διασυνοριακή εφαρμογή κυρώσεων

Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του νέου κανονισμού είναι η διασυνοριακή ισχύς των ποινών.

• Ισχύς σε όλη την ΕΕ: Πλέον, οι παραβάσεις και οι κυρώσεις, όπως η αναστολή ή η αφαίρεση της άδειας οδήγησης που επιβάλλεται σε ένα κράτος-μέλος, θα έχουν ισχύ σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Καμία διαφυγή: Αυτό σημαίνει ότι ένας οδηγός που τιμωρείται για επικίνδυνη οδήγηση σε μία ξένη χώρα, δεν θα μπορεί να επιστρέψει ανενόχλητος στη χώρα του, καθώς η ποινή θα τον ακολουθεί και εκεί.

Μείωση του ορίου ηλικίας για τους επαγγελματίες οδηγούς και οι τελικές ενέργειες

Η νέα οδηγία για τα διπλώματα οδήγησης λαμβάνει μέτρα και για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών.

Νέες διατάξεις για τις επαγγελματικές άδειες

Η Ε.Ε. προχωρά σε μείωση του ορίου ηλικίας για την απόκτηση επαγγελματικής άδειας, με σκοπό την ενίσχυση του κλάδου.

• Άδεια φορτηγού από τα 18: Η απόφαση ορίζει πως η απόκτηση άδειας οδήγησης φορτηγού μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 18 ετών, υπό την προϋπόθεση ότι ο υποψήφιος οδηγός διαθέτει το σχετικό πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης.
• Οδήγηση από τα 17: Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, ακόμη και 17χρονοι θα έχουν τη δυνατότητα να οδηγούν επαγγελματικά οχήματα, εφόσον συνοδεύονται από έναν πιο έμπειρο επαγγελματία.

Η τελική έγκριση και η πρόκληση της υλοποίησης

Η εφαρμογή των νέων μέτρων απαιτεί την ετοιμότητα των εθνικών υποδομών.

• Ενιαίο και ασφαλές σύστημα: Η φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να δημιουργήσει ένα ενιαίο, ασφαλές και τεχνολογικά προηγμένο σύστημα αδειών οδήγησης, με στόχο τη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων και την ενίσχυση της διαφάνειας στους ελέγχους.
• Τεχνολογική πρόκληση: Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αναγνωρίζουν ότι η μετάβαση στην ψηφιακή μορφή απαιτεί την ύπαρξη τεχνολογικών υποδομών σε κάθε κράτος-μέλος, την ενημέρωση των εθνικών μητρώων και την υιοθέτηση κοινών προτύπων λειτουργίας.
• Εφαρμογή σε πολλά στάδια: Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως η εφαρμογή του μέτρου σε ορισμένα κράτη ενδέχεται να προχωρήσει με πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με άλλα, λόγω των διαφορετικών επιπέδων τεχνολογικής ετοιμότητας.

Μετά το «πράσινο φως» από την Επιτροπή Μεταφορών, απομένει μόνο η τελική έγκριση στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, το νέο κανονιστικό πλαίσιο θα αποκτήσει ισχύ νόμου και θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή από όλα τα κράτη-μέλη εντός των καθορισμένων προθεσμιών.

Photocredits@pexels.com