Το φρούριο της Κρήτης με την πανοραμική θέα που κόβει την ανάσα | ΦΩΤΟ

Διατηρημένο σε πολύ καλή κατάσταση το Φρούριο των Απτέρων, αποτελεί ένα σχετικά καινούριο τουρκικό κάστρο, που εμφανίζεται επιβλητικό πάνω από τον όρμο της Σούδας, 12 χλμ ανατολικά των Χανίων, στη θέση Παλαιόκαστρο, πολύ κοντά στο χωριό Μεγάλα Χωράφια και στα ερείπια της Αρχαίας Απτέρας.

Το φρούριο κτίστηκε από τους Τούρκους μετά τη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866, κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος για τον επανέλεγχο της Κρήτης με ένα δίκτυο από οχυρωματικά έργα. Κτίστηκε από τον Τούρκο Χουσεΐν Αβνί Πασά και αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα φρουριακής Αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.

Το φρούριο κτίστηκε για να ελέγχει την κοιλάδα του Αποκόρωνα, από την οποία διερχόταν το πέρασμα προς τα Χανιά. Μαζί με τους άλλους κουλέδες που έκτισαν οι Τούρκοι στον Αποκόρωνα, ήλεγχε το λιμάνι της Σούδας και υποστήριζε το κοντινό φρούριο Ιντζεδίν.

 

Ο Κούλες της Απτέρας ή το φρούριο Σούμπαση, όπως αλλιώς ονομάζεται, σώζεται ακόμη και σήμερα, σε πολύ καλή κατάσταση.

Είχε εξοπλιστεί με δύο πύργους που ήταν στραμμένοι προς τα δυτικά (ήλεγχε το πέρασμα προς τα Κεραμειά) και τα ανατολικά (προς τις Καλύβες). Ο πρώτος επικοινωνούσε με το φρούριο της Σούδας, ενώ ο δεύτερος με το φρούριο Ιντζεδίν και τους κουλέδες των Καλύβων και του Νιου Χωριού.

Το φρούριο ήταν το μεγαλύτερο φρουριακό συγκρότημα της εποχής του και περιλαμβάνει χώρους, οι οποίοι αναπτύσσονται συμμετρικά σε σχήμα Π, περιμετρικά σε μια ορθογώνια αυλή. Οι κυκλικοί του πύργοι καταλαμβάνουν τη νοτιοδυτική και νοτιοανατολική γωνία του φρουρίου, ενώ η κεντρική πύλη βρίσκεται στην ανατολική του όψη, προφυλαγμένη κατάλληλα από μια εσοχή (αυτιά).

Στις επάλξεις, που ήταν στο δώμα του Κούλε, ανέβαιναν οι στρατιώτες με εσωτερικές ξύλινες σκάλες. Το φρούριο διέθετε όλους τους αναγκαίους χώρους στρατωνισμού, διαμονής αξιωματικών, αποθήκευσης, φυλάκισης, παρασκευής φαγητού, εστίασης, κ.α. Η καλή κατάσταση του φρουρίου οφείλεται στην άριστη ποιότητα κατασκευής των τοίχων του. Ο Κούλες μετά την αποχώρηση των Τούρκων από την Κρήτη, χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο για το χωριό Μεγάλα Χωράφια.

 

Εκτός από τους Κουλέδες της Απτέρας και του Νιου Χωριού, οι Τούρκοι έκτισαν αρκετές άλλες σειρές από πύργους στον Αποκόρωνα, λόγω της στρατηγικής του θέσεις. Όλοι τους σχεδόν είχαν οπτική επαφή με τον Κούλε της Απτέρας και το σύνολο τους ξεπερνούσε τους 20 (σχεδόν κάθε χωριό είχε ένα). Μια τέτοια σειρά Κουλέδων ήταν οι πύργοι στις Καρές, στο Μελιδόνι (υπάρχουν ερείπια και σήμερα) και δύο στη Ραμνή.

Μια δεύτερη σειρά Κουλέδων περιλαμβάνει τους Κουλέδες Αχατζηκιά, Βαφέ, Τσουρίστρας και Κιμινά, Εμπρόσνερου, Χαλασέ, Ληστή Αλίκαμπου και Κράπης. Ο Κούλες του Αχατζηκιά ήταν τετράγωνος με πολεμίστρες, ενώ τμήμα του σώζεται. Στον Κούλε της Τσουρίστρας σώζεται τμήμα από τη βάση του. Άλλοι ερειπωμένοι Κουλέδες έχουν εντοπιστεί στη Γαβαλανή Γεωργιούπολης και στον Τσίγκουνα Κουρνά. Τέλος, μια άλλη σειρά κουλέδων αποτελούν οι Κουλέδες των ανατολικών κλιτύων της κοιλάδας, των Κεφαλάδων του Χαλασέ, στον Βάμο, των Καστελλιών στη Σούρη, της Γαναδές και απέναντι στα Σελλιά και στην Κάινα. Όλοι αυτοί λειτουργούσαν με άριστη συνεργασία, ώστε να μην υπάρχει κίνηση τριγύρω που να μην γίνεται αντιληπτή.

Πηγή: cretanbeaches.com