Τι συμβαίνει με το κοίτασμα αερίου που έχει βάλει στο μάτι ο Ερντογάν;

Η «έκπληξη» την οποία είχε «υποσχεθεί» στα μέσα της εβδομάδας ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποκαλύφθηκε την Παρασκευή:

Τα «καλά νέα» για την Τουρκία που είχε προαναγγείλει ήταν εν τέλει η ανακοίνωση του εντοπισμού ενός μεγάλου κοιτάσματος στη Μαύρη Θάλασσα- 320 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, όπως ισχυρίστηκε ο Τούρκος πρόεδρος, παρουσιάζοντας το 2023 (έτος κατά το οποίο συμπληρώνονται τα 100 χρόνια από την ίδρυση της σύγχρονης Τουρκίας) ως το έτος- στόχο για έναρξη της διάθεσης και χρήσης του αερίου.

«Επισφαλή τα νούμερα»: Η βιασύνη του Ερντογάν

Όπως υπογραμμίζει στη HuffPost Greece ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, πρόκειται για μια πρώτη ανακάλυψη, για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα της οποίας σε ένα σχετικά ακριβές επίπεδο, θα πρέπει να γίνει επιβεβαιωτική γεώτρηση. «Έχουμε το παράδειγμα του κοιτάσματος “Αφροδίτη”, όπου το αποτέλεσμα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης ήταν περίπου το ήμισυ της αρχικής εκτίμησης. Άρα τα 320 δισ. κυβικά μέτρα που ανακοίνωσε ο Ερντογάν μπορεί να είναι και 160 ή 200. Είναι ακόμη εξαιρετικά επισφαλές αυτό το νούμερο» προσθέτει σχετικά- τονίζοντας παράλληλα πως, κανονικά τέτοιου είδους ανακοινώσεις τις κάνουν εταιρείες και όχι οι αρχηγοί κρατών: «Αυτό δείχνει τη βιασύνη του να κάνει μια ανακοίνωση για να μπορέσει να στηρίξει τη χειμαζόμενη λίρα και να αντιστρέψει το κλίμα που υπάρχει σε σχέση με την τουρκική οικονομία».

Η πραγματική σημασία του κοιτάσματος και ο στόχος για το 2023

Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο κ. Φίλης υπογραμμίζει πως εάν και εφόσον επιβεβαιωθεί το μέγεθος του κοιτάσματος, θα πρόκειται για το μεγαλύτερο κοίτασμα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας- και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Τουρκία το ότι η περιοχή εκεί είναι οριοθετημένη ως προς τις θαλάσσιες ζώνες της, και μάλιστα στο πλαίσιο μιας οριοθέτησης η οποία έχει λάβει υπόψιν της τις πρόνοιες της σύμβασης του Μοντέγκο Μπέι του 1982, την οποία ωστόσο η Άγκυρα εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει.

Υπό αυτή την έννοια- και λαμβάνοντας υπόψιν πως δεν θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις, λόγω της οριοθέτησης- οι διαδικασίες μπορούν να είναι γρήγορες. «Βέβαια το 2023 που είναι έτος ορόσημο για τον Ερντογάν, για τα 100 χρόνια της Τουρκικής Δημοκρατίας, πρέπει να πούμε ότι είναι δύσκολο, αν και όχι απίθανο, να έχουμε εμπορική εκμετάλλευση», σημειώνει ο κ. Φίλης. Παρόλα αυτά, όπως προσθέτει, ο λόγος που δεν είναι εντελώς αδύνατον είναι επειδή τα χρήματα που μπορεί να διαθέσει/ επενδύσει η Τουρκία για το συγκεκριμένο project δεν υπόκεινται σε έλεγχο: «Μιλάμε για ένα αυταρχικό καθεστώς, άρα μπορεί να δοθούν γρήγορα άδειες από πλευράς της Τουρκίας. Μπορεί να είναι με απευθείας ανάθεση και όχι διεθνείς διαγωνισμούς, προκειμένου να υπερβεί καθυστερήσεις. Και βέβαια για μια χώρα η οποία εισάγει το 95% της ενέργειας που καταναλώνει και πληρώνει πακτωλό χρημάτων για αυτό, το να διαθέσει 4 και 5 δισ. για αξιοποίηση του κοιτάσματος δεν πρόκειται να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα. Ανασταλτικός παράγοντας όμως μπορεί να είναι τα μεγάλα βάθη της Μαύρης Θάλασσας, και οι τιμές του πετρελαίου και κατ’επέκταση του φυσικού αερίου».

Ωστόσο, ακόμη και αν η επένδυση ως προς το κοίτασμα αυτό δεν είναι οικονομικά βιώσιμη, αυτό δεν σημαίνει πως η Τουρκία δεν θα προβεί σε κάτι τέτοιο: «Ο Ερντογάν δεν λειτουργεί ως εταιρεία, μα ως κράτος, και η αίσθηση της ενεργειακής αυτονομίας της Τουρκίας είναι ένα από τα μεγάλα του προσωπικά στοιχήματα- οπότε διόλου δεν αποκλείεται να προχωρήσει η επένδυση ακόμα και αν δεν είναι εμπορικά ελκυστική και έχει ζητήματα εμπορικής βιωσιμότητας. Επίσης, ακόμα και αν επιβεβαιωθεί το κοίτασμα, οι παραγωγικές του δυνατότητες θα καλύψουν μόλις επτά χρόνια από την εγχώρια κατανάλωση (50-52 δισ. κυβικά μέτρα αερίου σε ετήσια βάση). Η προσδοκία τους είναι ότι μπορεί κοντά σε αυτό το κοίτασμα να βρεθούν και άλλα, ενώ επίσης είναι η πρώτη φορά – και ο Ερντογάν θέλει να το πιστωθεί αυτό- που η Τουρκία βρίσκει ένα κοίτασμα τέτοιου μεγέθους».

Το ερώτημα είναι ένα: Θα «ηρεμήσει» η Τουρκία ή θα της «ανοίξει η όρεξη»;