Κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή: Έκτη νύχτα εχθροπραξιών Ισραήλ-Ιράν και το τελεσίγραφο Τραμπ

Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν συνεχίζει να κλιμακώνεται για έκτη νύχτα, με τον Ντόναλντ Τραμπ να απαιτεί «παράδοση άνευ όρων»

Η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ-Ιράν συνεχίζεται για έκτη συνεχή νύχτα, με τις δύο χώρες να ανταλλάσσουν αεροπορικές επιδρομές τις πρώτες πρωινές ώρες. Αυτό συμβαίνει λίγες ώρες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ απαίτησε «παράδοση άνευ όρων» από την Τεχεράνη. Ο Αμερικανός πρόεδρος μάλιστα, διαβεβαίωσε πως ο στρατός του θα μπορούσε πολύ εύκολα να εξουδετερώσει τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, καθώς εντείνονται οι φήμες για πιθανή άμεση εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στην ανάφλεξη αυτή. Η κρίση ξεκίνησε την Παρασκευή, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις χωρίς προηγούμενο στην ιρανική επικράτεια, με δηλωμένο στόχο την αποτροπή απόκτησης πυρηνικών όπλων από την Ισλαμική Δημοκρατία – κάτι που η Τεχεράνη αρνείται κατηγορηματικά.

Ανταλλαγή πυρών και απειλές: Το χρονικό των τελευταίων ωρών στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν

Χθες βράδυ, ο ιρανικός στρατός προειδοποίησε αρχικά για άμεσες «τιμωρητικές» επιθέσεις κατά του Ισραήλ, καλώντας τους κατοίκους μεγάλων πόλεων όπως η Χάιφα και το Ισραήλ να απομακρυνθούν εσπευσμένα.

Στη συνέχεια, τις πρώτες πρωινές ώρες, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις κήρυξαν συναγερμό για κάποιο διάστημα, αφού εντόπισαν ιρανικούς πυραύλους εν πτήσει. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού, εκτοξεύτηκαν περίπου 10 βαλλιστικοί πύραυλοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων αναχαιτίστηκαν. Οι Φρουροί της Επανάστασης, επίλεκτο σώμα του στρατού της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανέφεραν πως εκτόξευσαν υπερηχητικούς βαλλιστικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς «Φάταχ 1», όπως μετέδωσε η ιρανική κρατική τηλεόραση.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ακόμη την αναχαίτιση δύο drones στην περιοχή της Νεκράς Θάλασσας νωρίς σήμερα. Ταυτόχρονα, η ισραηλινή αεροπορία προχώρησε σε βομβαρδισμούς στην Τεχεράνη. Το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων MEHR δημοσιοποίησε μέσω X (πρώην Twitter) βίντεο στο οποίο εικονίζονται τροχιοδεικτικές βολές και βλήματα της αντιαεροπορικής άμυνας που εκρήγνυνται στους αιθέρες της πρωτεύουσας, χωρίς να είναι απόλυτα σαφές τι ακριβώς αναχαιτίζεται ή αν υπάρχουν πλήγματα. Μέχρι στιγμής, καμία από τις εμπόλεμες πλευρές δεν έχει ανακοινώσει ζημιές ή θύματα την έκτη βραδιά εχθροπραξιών.

Οι ΗΠΑ στον «χορό» της κρίσης: Οι δηλώσεις Τραμπ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε δηλώσει πως προτιμά μια διπλωματική λύση στη σύγκρουση, προήδρευσε σε συνεδρίαση του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με αξιωματούχο. Ο 79χρονος Ρεπουμπλικανός, η κυβέρνηση του οποίου άρχισε διαπραγματεύσεις με αυτήν στην Τεχεράνη τον Απρίλιο για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, ανεβάζει πλέον πολύ τους τόνους. Έφθασε στο σημείο να απειλήσει με εντολή εξουδετέρωσης του ανώτατου ηγέτη του Ιράν.

«Οι ΗΠΑ, ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, ξέρουν ακριβώς που κρύβεται ο ούτως καλούμενος ‘Ανώτατος Ηγέτης’» του Ιράν, ο αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, αλλά «δεν θα τον εξουδετερώσουμε (σκοτώσουμε!), τουλάχιστον όχι τώρα», ανέφερε χθες μέσω Truth Social. Παράλληλα, καυχήθηκε πως «έχουμε» τον πλήρη έλεγχο του ιρανικού εναέριου χώρου. Σε άλλη τηλεγραφική ανάρτησή του, ο Τραμπ πρόσθεσε: «Παράδοση άνευ όρων».

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δηλώνει πως εάν σκοτωνόταν ο Ιρανός ανώτατος ηγέτης Χαμενεΐ, θα επερχόταν το «τέλος της σύγκρουσης». Καλεί μάλιστα τους Ιρανούς να εξεγερθούν εναντίον του «τυραννικού» καθεστώτος. Αντιθέτως, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έκρινε πως «αλλαγή καθεστώτος» στο Ιράν θα ήταν συνώνυμη του χάους και χαρακτήρισε την επιδίωξή της «στρατηγικό σφάλμα».

Διεθνείς αντιδράσεις και συνέπειες

Μετά την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης την Παρασκευή, η Ουάσιγκτον γνωστοποίησε πως ενισχύει τις «αμυντικές δυνατότητες» που έχει αναπτύξει στη Μέση Ανατολή, στέλνοντας ιδίως το αεροπλανοφόρο Nimitz. Εξάλλου, χθες οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως η πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ θα παραμείνει κλειστή για λόγους ασφαλείας ως την Παρασκευή. Παρότρυναν επίσης το προσωπικό τους στη χώρα και τα μέλη των οικογενειών τους να αναζητήσουν καταφύγιο εκεί όπου βρίσκονται. Ακόμη, ανακοίνωσαν πως δημιουργούν «task force» για να βοηθήσει τους Αμερικανούς στη Μέση Ανατολή.

Το Ιράν ορκίζεται πως θα βομβαρδίζει το Ισραήλ ακατάπαυστα για να τερματιστεί η επίθεσή του που άρχισε τη 13η Ιουνίου. Κυβερνήσεις κρατών της Δύσης και το Ισραήλ –η μοναδική δύναμη στη Μέση Ανατολή με πυρηνικό οπλοστάσιο, κατά ειδικούς– ερίζουν εδώ και χρόνια πως το Ιράν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, κάτι που διαψεύδει η Τεχεράνη, υπενθυμίζοντας πως είναι δικαίωμά της να έχει πολιτικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας.

Αν ο Ντόναλντ Τραμπ επιλέξει όντως την εμπλοκή της χώρας του στον πόλεμο, μία ισχυρή αμερικανική κατευθυνόμενη βόμβα, η GBU-57, βάρους 13,6 τόνων, με γόμωση εκρηκτικών υλών συνολικά σχεδόν 2,5 τόνων, σχεδιασμένη για τη διάτρηση και τη διείσδυση σε βάθος 61 μέτρων, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή υπόγειων εγκαταστάσεων του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.

Από την Παρασκευή, η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έχει βάλει στο στόχαστρο εκατοντάδες στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις. Έχει σκοτώσει πολλά από τα κορυφαία στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και επιστήμονες ειδικευμένους στην πυρηνική ενέργεια. Χθες, το Ισραήλ ανακοίνωσε πως σκότωσε ακόμη έναν σημαντικό ανώτατο αξιωματικό, τον Αλί Σαντμανί, στην Τεχεράνη.

Οι βομβαρδισμοί έχουν επίσης στοιχίσει τη ζωή σε πολλούς άμαχους σε αστικές ζώνες των δύο χωρών. Τα θύματα ανέρχονται σε 224 στο Ιράν, σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο απολογισμό του υπουργείου Υγείας που δόθηκε στη δημοσιότητα την Κυριακή, και 24 στο Ισραήλ, σύμφωνα με το γραφείο του πρωθυπουργού Νετανιάχου.

Χθες είχαν σχηματιστεί μεγάλες ουρές σε αρτοποιία και πρατήρια καυσίμων στην Τεχεράνη, όπου κάποια καταστήματα παρέμειναν ανοικτά, αλλά όχι η κεντρική αγορά. «Θέλω να φύγω από την πόλη, αλλά έχω πολλές γάτες, δεν μπορώ να τις εγκαταλείψω», είπε στο AFP η Μίνα, ειδική στην πληροφορική, 37 ετών, κάτοικος δυτικής συνοικίας της Τεχεράνης.

Τέλος, μια κυβερνοεπίθεση παρέλυσε χθες τη Sepah, μια από τις μεγαλύτερες ιρανικές τράπεζες, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων FARS. Ιρανικά ΜΜΕ έκαναν αργότερα λόγο για ευρύτερα προβλήματα όσον αφορά την πρόσβαση στο διαδίκτυο, χωρίς να διευκρινίσουν σε τι οφείλονταν.